Σάμος — Ο Ν., ένας 25χρονος Αφγανός, είναι ο πρώτος αιτών άσυλο που κατηγορείται στην Ευρώπη για το θάνατο του παιδιού του – ενώ το μόνο που ήθελε για το παιδί του ήταν να βρεθεί σε ασφαλές μέρος. Αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης έως και δέκα ετών για “έκθεση της ζωής του παιδιού του σε κίνδυνο”, επειδή το επιβίβασε σε μια βάρκα με προορισμό την Ευρώπη.
“Η κίνηση αυτή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική γιατί μια τυχόν καταδίκη μπορεί να δημιουργήσει προηγούμενο για την ποινικοποίηση των μεταναστών-ριών και η αντιμετώπιση αυτή να επεκταθεί σε όλες τις οικογένειες που φτάνουν στην Ελλάδα”, σχολιάζει ο Δημήτρης Χούλης, δικηγόρος των #Samos2.
Ο N. δικάζεται μαζί με τον 23χρονο Αφγανό Χασάν, ο οποίος συνελήφθη μαζί του στις 8 Νοεμβρίου 2020. Όταν διέφυγαν από την Τουρκία από τις ακτές του Αιγαίου, ο διακινητής εγκατέλειψε τη βάρκα και ο Hasan αναγκάστηκε να την οδηγήσει. Αυτός είναι ο λόγος που κατηγορείται ως διακινητής και κατηγορείται για “παράνομη μεταφορά 24 υπηκόων τρίτων χωρών στην ελληνική επικράτεια”, με τις επιβαρυντικές περιστάσεις της “διακινδύνευσης της ζωής 23 ατόμων” και της “πρόκλησης του θανάτου ενός ατόμου” – του γιου του Ν. Αντιμετωπίζει ποινή ισόβιας κάθειρξης για το θάνατο του παιδιού και επιπλέον 10 χρόνια φυλάκισης για κάθε άτομο που μεταφέρθηκε. Συνολικά 230 χρόνια συν ισόβια.
Περισσότερες από 70 οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη συμμετέχουν στην καμπάνια με τον τίτλο “Το πραγματικό έγκλημα είναι το καθεστώς των συνόρων – Ελευθερία για τους δύο της Σάμου #Samos2” και απαιτούν να αποσυρθούν οι κατηγορίες κατά των Ν. και Χασάν. Καταγγέλλουν τη συστηματική ποινικοποίηση των μεταναστών-ριών, οι οποίοι-ες, λόγω της έλλειψης νόμιμων οδών διαφυγής, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να διακινδυνεύουν τη ζωή τους σε όλο και πιο επικίνδυνες μεταναστευτικές διαδρομές.
“Αυτές οι διώξεις δεν μπορούν παρά να θεωρηθούν ως μια συστηματική προσπάθεια αποτροπής της εισόδου στη χώρα. Οι αρχές γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι συλληφθέντες είναι οι ίδιοι πρόσφυγες. Αλλά τους χρησιμοποιούν ως αποδιοπομπαίους τράγους ενοχοποιώντας τους για τα ναυάγια, που στην πραγματικότητα αποτελούν αναπόφευκτη συνέπεια των στρατιωτικοποιημένων συνόρων”, δηλώνει η Julia Winkler της οργάνωσης borderline-europe, η οποία έχει παρακολουθήσει πολλές τέτοιες περιπτώσεις τα τελευταία δύο χρόνια.
Ο Χασάν κατηγορήθηκε παρότι άλλοι συνεπιβάτες του, συμπεριλαμβανομένου του N., έχουν δηλώσει ότι ο Χασάν πήρε το πηδάλιο επειδή υπήρχε άμεση ανάγκη να το αναλάβει κάποιος.
“Όσες φορές και να το πουν, δεν έφταιγε ο καπετάνιος. Είναι απλά ένας μετανάστης και η οικογένεια του ήταν επίσης μαζί. Δεν έκανε τίποτα κακό, δεν πρέπει να κατηγορηθεί. Ζητώ μόνο αυτό, θέλω αυτό το άτομο να αφεθεί ελεύθερο”, δήλωσε ο N.
“Είμαστε απλώς μετανάστες και όταν οι μετανάστες θέλουν να έρθουν, οι διακινητές δεν έρχονται μαζί τους. Θα αναγκάσουν τους μετανάστες να φέρουν οι ίδιοι τη βάρκα στον προορισμό της, ακόμη κι αν δεν ξέρουν να την οδηγούν”, λέει ο Χασάν.
Ενώ η περίπτωση του Ν. , αποτελεί την πρώτη του είδους του, οι κατηγορίες για «διακίνηση» που απαγγέλθηκαν στον Χασάν δεν αποτελούν μεμονωμένη περίπτωση. Όπως καταγράφεται από την CPT – Aegean Migrant Solidarity, την borderline – Europe και το Deportation Monitoring Aegean, η αστυνομία συνήθως συλλαμβάνει από κάθε βάρκα που φτάνει ένα ή δύο άτομα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ελληνικού Υπουργείου Δικαιοσύνης, οι αιτούντες άσυλο που έχουν καταδικαστεί για λαθρεμπόριο αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία κρατουμένων στην Ελλάδα.
Οι περισσότεροι συλλαμβάνονται αμέσως μετά την άφιξή τους και δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή νομική συνδρομή, πόσο μάλλον κοινωνική υποστήριξη. Δεδομένου ότι η ελληνική νομοθεσία προβλέπει δρακόντειες ποινές για διακίνηση ανθρώπων, το αποτέλεσμα είναι άνθρωποι που έρχονται αναζητώντας ασφάλεια στην Ευρώπη να τιμωρούνται σκληρότερα από δολοφόνους και να περνούν δεκαετίες της ζωής τους στη φυλακή. Επικοινωνία: – Γιούλια Βίνκλερ, (αγγλικά) borderline-europe, jw@borderline-europe.de – Δημήτρης Χούλης, Δικηγόρος των δύο της Σάμου, Human Rights Legal Project Samos, https://freethesamostwo.com
